अमेरिकी चुनाव २०२४: नजिकको नजर र निष्कर्षहरू

 डिपि शर्मा मैनाली, द हेग, नेदरल्याण्ड

“अरूलाई स्वतन्त्रता नदिनेहरू आफैं पनि स्वतन्त्रताको हकदार हुँदैनन्”, अब्राहम लिंकन

परिचय:-

अमेरिकी चुनाव सधैं विश्वभरका लागि चासोको विषय हुन्छ। यस पटकको चुनावले पनि धेरै चर्चा पायो। विशेष गरी रिपब्लिकन र डेमोक्रेट्सबीचको प्रतिस्पर्धा निकै रोचक रह्यो। मतदातालाई प्रभावित पारे। मतदाताहरूको उत्साह र सहभागिता उच्च रह्यो। चुनावी प्रक्रिया र परिणामले धेरैलाई चकित बनायो। चुनावको परिणामले विश्व राजनीतिमा ठूलो प्रभाव पर्ने छ।

मैले पनि यसपालिको चुनाव नजिकबाट अवलोकन गर्ने मौका पाएँ। त्यसैले म यस लेख मार्फत मेरा अमेरिकी चुनाव २०२४: नजिकको नजर र निष्कर्षहरू प्रस्तुत गर्दैछु।

रिपब्लिकन र डेमोक्रेट्स: मेरो सैद्धान्तिक विश्लेषण

रिपब्लिकन भनेका पहिला देश अनि नागरिक, फरक विचार र आस्थामा अडित राजनीतिज्ञ र नागरिकहरू हुन्। उनीहरू राज्यपरक राजनीति गर्छन्। राज्य भनेको आमा हो, जनता भनेका छोराछोरी हुन्। आमा बाँचीन भने मात्र छोराछोरी बाँच्छन्। तसर्थ आमाको बचाऊ र सुरक्षालाई पहिलो प्राथमिकतामा राख्छन्।

डेमोक्रेट्स भनेका जनता परक राजनीतिज्ञ र नागरिकहरू हुन्। उनीहरू पहिला जनता अनि देश भन्छन्। आमालाई दोस्रो प्राथमिकतामा र छोराछोरीलाई पहिलो प्राथमिकतामा राख्छन्। आमा बाँच्नलाई छोराछोरी बचाउनु पर्छ भन्छन्।

जोबाइडेन र कमला ह्यारिसको चार वर्ष

बाइडेन-ह्यारिस प्रशासनले आफ्नो चार वर्षको कार्यकालमा थुप्रै महत्वपूर्ण उपलब्धिहरू हासिल गरेको छ। आर्थिक सुधारको क्षेत्रमा, प्रशासनले १६ मिलियन नयाँ रोजगारी सिर्जना गरेको छ र ५० वर्षमा सबैभन्दा कम बेरोजगारी दर हासिल गरेको छ। स्वास्थ्य सेवामा, मेडिकेयरका लागि औषधि खर्च घटाउन इन्फ्लेशन रिडक्सन एक्ट लागू गरिएको छ।

कर प्रणालीमा सुधार गर्दै, कर्पोरेट न्यूनतम कर लागू गरिएको छ जसले ठूलो कम्पनीहरूलाई संघीय आयकरबाट बच्न नदिने सुनिश्चित गरेको छ। तर, प्रशासनले केही आलोचनाहरू पनि सामना गर्नुपरेको छ। श्रमिकहरूको ज्याला वृद्धि पर्याप्त नभएको र ट्रम्प प्रशासनको तुलनामा कम मात्रामा भएको आरोप छ।

कर कटौतीको नीतिले कामदारहरूको चेकबाट धेरै कर काटेर अवैध आप्रवासीहरूलाई सहयोग पुर्याएको आरोप पनि छ। अन्तर्राष्ट्रिय खर्चको मामिलामा, युक्रेन, इजरायल, सिरिया, र अफगानिस्तानमा बमबारीमा धेरै पैसा खर्च गरेको र यसले लाखौं मानिसहरूको ज्यान लिएको आरोप छ।

२०२४ चुनाव

२०२४ को चुनावमा डोनाल्ड ट्रम्पले रिपब्लिकन पार्टीको तर्फबाट विजय हासिल गरे। ट्रम्पको विजयका प्रमुख कारणहरूमा कर कटौती, आर्थिक मुद्दाहरूमा केन्द्रित अभियान, अल्पसंख्यक समुदायहरूको समर्थन, कडा आप्रवासन नीतिहरू, र बलियो विदेश नीति समावेश छन्।

राष्ट्रपति-निर्वाचित ट्रम्पलाई खराब नागरिकको रूपमा आलोचना गरिएको छ तर एक चतुर व्यवसायीको रूपमा मान्यता दिइएको छ। उदाहरणका लागि, २०२२ अप्रिल १४ मा, एलन मस्कले ट्विटरलाई ४४ बिलियन डलरमा किने। उनले धेरै नयाँ सुविधाहरू थपे र प्लेटफर्मलाई निशुल्कबाट सशुल्क सेवामा परिवर्तन गरे, र यसको नाम X राखे। मस्कले अभिव्यक्ति स्वतन्त्रतामा लगाइएको प्रतिबन्ध हटाए, जसले गर्दा रूस-युक्रेन युद्धको समयमा रूसको पक्षमा लेखेका पोस्टहरू वा अमेरिकी सरकारी नीतिको आलोचना गर्ने पोस्टहरूका लागि खाता निलम्बन गरिन्थ्यो।

डोनाल्ड ट्रम्पको खाता पनि ट्विटरले निलम्बन गरेको थियो। मस्कले यी कार्यहरू उल्टाए, ट्विटरलाई CNN, फक्स न्यूज, र न्यूयोर्क टाइम्स जस्ता मुख्यधारका अमेरिकी मिडियाको बिरूद्ध वैकल्पिक संचार माध्यमको रूपमा उभ्याए। उनको ४४ बिलियन डलरको लगानीको प्रारम्भिक उपहासको बाबजुद, ट्विटर ट्रम्पको अभियानको लागि महत्वपूर्ण प्लेटफर्म बन्यो। मुख्यधारका मिडियाले ट्रम्पको विरोध गर्दा, ट्विटरले सफलतापूर्वक प्रतिवाद प्रस्तुत गर्यो।

विजय पछि समर्थकहरूलाई सम्बोधन गर्दै, ट्रम्पले मस्कलाई एक अद्भुत व्यक्ति भनेर प्रशंसा गरे।

२०२४ को अमेरिकी राष्ट्रपतीय चुनावले अमेरिकी राजनीतिमा महत्वपूर्ण परिवर्तन ल्यायो, जसमा डोनाल्ड ट्रम्प पुनः राष्ट्रपति बने र कमला ह्यारिस पराजित भइन्। यस चुनावलाई प्रतिबिम्बित गर्दा, राष्ट्रपति जोबाइडेन र उपराष्ट्रपति कमला ह्यारिसको योगदानलाई सम्मान गर्नु, चुनाव परिणामका कारणहरू बुझ्नु, र अगाडि बढ्नका लागि रचनात्मक सल्लाह दिनु नै डेमोक्रेट्सहरूको जिम्मेवारी हो जस्तो लाग्छ मलाई चै ।

राष्ट्रपति जोबाइडेन, अमेरिकी इतिहासका सबैभन्दा लामो समयसम्म सेवा गर्ने सिनेटरहरू मध्ये एक, आफ्नो जीवन सार्वजनिक सेवामा समर्पित गरेका छन्। २० नोभेम्बर १९४२ मा जन्मेका बाइडेन १९७३ देखि २००९ सम्म डेलावेयरको प्रतिनिधित्व गर्दै अमेरिकी राजनीतिमा प्रमुख व्यक्ति बने।

उनले २००९ देखि २०१७ सम्म राष्ट्रपति बाराक ओबामाको अधीनमा ४७औं उपराष्ट्रपति र २०२१ मा संयुक्त राज्य अमेरिकाका ४६औं राष्ट्रपति बने। उनको दृष्टिकोण, नेतृत्व, कडा परिश्रम, र राष्ट्रप्रतिको प्रेमले अमेरिकी इतिहासमा अमिट छाप छोडेको छ।

कमला ह्यारिसको हारका कारणहरू  र हारबाट सिक्नुपर्ने कुराहरू

कमला ह्यारिसको हारका प्रमुख कारणहरूमा आर्थिक चिन्ता, बाइडेनसँगको सम्बन्ध, स्पष्ट पहिचानको अभाव, ट्रम्पका विवादास्पद बयानहरूमा ध्यान केन्द्रित गर्दा उल्टो असर, र मतदाता जनसांख्यिकीमा ट्रम्पको लाभ समावेश छन्। हारबाट केही महत्वपूर्ण पाठहरू सिक्न सकिन्छ।

शक्ति हस्तान्तरणको प्रक्रियालाई बुझ्न, शालीन हार स्वीकार्न, हारमा पनि एकता कायम राख्न, राजनीतिक तनाव कम गर्न मित्रता र एकतालाई बढावा दिन, र द्विदलीय सम्मानलाई मान्यता दिन आवश्यक छ। आशा गरिन्छ कि उनले सत्य बोल्ने, मानिसहरूलाई एकतामा ल्याउने, र दयालु शब्दहरू प्रयोग गरेर राष्ट्रपतिको गुणहरूलाई आत्मसात गर्नेछन्।

ट्रम्पको विजयका कारणहरू

कर कटौती: आयकरमा कटौतीको घोषणा। 

आर्थिक मुद्दाहरू: आर्थिक वृद्धि र स्थिरतामा केन्द्रित।अल्पसंख्यक समर्थन: कालो र ल्याटिनो समुदायहरूको समर्थन प्राप्त।

आप्रवासन नीतिहरू: कडा आप्रवासन नियन्त्रणको वकालत।विदेश नीति: बलियो अन्तर्राष्ट्रिय स्थितिमा जोड।

सत्यता: इमानदारीपूर्वक बोल्न र राष्ट्रलाई एकतामा ल्याउन। अमेरिका पहिलो एजेन्डा: अखण्डता कायम राख्दै राष्ट्रिय चासोलाई प्राथमिकता दिन। 

सीमा सुरक्षा: अवैध आप्रवासनबाट सुरक्षा सुनिश्चित गर्न।जिम्मेवार शक्ति प्रयोग: व्यक्तिगत लाभ वा हानिकारक उद्देश्यका लागि शक्ति प्रयोग नगर्न।

स्वस्थ चुनावी प्रतिस्पर्धा र हाम्रो जिम्मेवारी

सयौं वर्षदेखि स्थापित दुई ठूला पार्टीहरूको बीचमा स्वस्थ चुनावी प्रतिस्पर्धा हुनु, हार-जीतको सामना गर्नु, र जीत्नेले सरकार गठन गर्ने मौका पाउनु लोकतन्त्रको ठूलो अभ्यास हो। तर हामी देश छोडेर विदेशमा पुनःस्थापित हुन बाध्य भएका व्यक्तिहरूका लागि यो नै ठूलो जीत हो। मतदाताहरूले पार्टीको दस्तावेज, इतिहास, नेतृत्व क्षमता, र उद्देश्य बुझेर मतदान गर्नुपर्छ। मलाई लाग्छ, धेरैले अवसर पाएकै भरमा नबुझेर अन्धाधुन्ध भावनामा भरमा मतदान गरेको जस्तो लाग्छ। राजनीति भनेको अरूको कुरा काट्ने, खुट्टा तान्ने, भ्रष्टाचार गर्ने, दमन र अत्याचार गर्ने खेल होइन। यो सुशासन, समानता, पारदर्शिता, र दीर्घकालीन नीति निर्माणको माध्यम हो जसले देश र जनतालाई सही मार्गमा लैजान्छ।

निष्पक्ष चुनावको लागि मतदाताहरूको जिम्मेवारी महत्वपूर्ण हुन्छ। मतदाताहरूले आफ्नो मताधिकारको सही प्रयोग गर्नुपर्छ र लोकतान्त्रिक प्रक्रियालाई सम्मान गर्नुपर्छ। भोट हाल्नु केवल अधिकार मात्र होइन, एक जिम्मेवार नागरिकको कर्तव्य पनि हो। यो नागरिकताको प्रमाण हो। तर विज्ञापनका कुरालाई आधार मानेर, कसैले भनेको कुरालाई आधार मानेर, कुनै पार्टी वा राजनीतिकर्मीको कटाक्ष सुनेर भोट हाल्नु भन्दा नहाल्नु बेस हुन्छ। किनकि भोट आफ्नो स्वविवेक प्रयोग गरी भोगेको अनुभव, देखेको र बुझेको आधारमा हाल्नु पर्छ अन्यथा त्यो आत्मघाती हुन सक्छ।

मानिसको आ-आफ्नो स्वार्थ हुन्छ। यदि अरूको विवेक र भनाइमा बहकिएर भोट हाल्यौं भने आफ्नो स्वार्थ पूरा हुँदैन। भोट हाल्नु भनेको आफ्नो गन्तव्यको बस चिनेर यात्रा गर्नु हो। कसैले आफू नराम्रो भए पनि नराम्रो छु भन्दैन। आफ्नो पार्टी नराम्रो भए पनि राम्रो छ भनेर दाबी गर्छ। यदि राम्रो नराम्रो छुट्याउन सक्ने तपाईंसँग विवेक छैन भने तपाई आत्मघाती भोट हाल्दै हुनुहुन्छ। हाम्रो सन्दर्भमा हाम्रा मानिसले भोट हाल्न थालेदेखि यही भइरहेको छ। तसर्थ, विवेकपूर्ण निर्णय गरेर मात्र हामी सही उम्मेदवार चयन गर्न सक्छौं र देशलाई सही दिशा दिन सक्छौं।

भोट हाल्नु केवल अधिकार मात्र होइन, एक जिम्मेवार नागरिकको कर्तव्य पनि हो। यो नागरिकताको प्रमाण हो। तर विज्ञापनका कुरालाई आधार मानेर, कसैले भनेको कुरालाई आधार मानेर, कुनै पार्टी वा राजनीतिकर्मीको कटाक्ष सुनेर भोट हाल्नु भन्दा नहाल्नु बेस हुन्छ। किनकि भोट आफ्नो स्वविवेक प्रयोग गरी भोगेको अनुभव, देखेको र बुझेको आधारमा हाल्नु पर्छ अन्यथा त्यो आत्मघाती हुन सक्छ। मानिसको आ-आफ्नो स्वार्थ हुन्छ।

यदि अरूको विवेक र भनाइमा बहकिएर भोट हाल्यौं भने आफ्नो स्वार्थ पूरा हुँदैन। भोट हाल्नु भनेको आफ्नो गन्तव्यको बस चिनेर यात्रा गर्नु हो। कसैले आफू नराम्रो भए पनि नराम्रो छु भन्दैन। आफ्नो पार्टी नराम्रो भए पनि राम्रो छ भनेर दाबी गर्छ। यदि राम्रो नराम्रो छुट्याउन सक्ने तपाईंसँग विवेक छैन भने तपाई आत्मघाती भोट हाल्दै हुनुहुन्छ। हाम्रो सन्दर्भमा हाम्रा मानिसले भोट हाल्न थालेदेखि यही भइरहेको छ।

ट्रम्पको पुनरागमन र सुझावहरू

ट्रम्पको पुनरागमनबाट आक्रोशित वा निराश भएकाहरूका लागि, त्यो ऊर्जा रचनात्मक रूपमा च्यानल गर्नु आवश्यक छ। उदाहरणका लागि, सूचित र संलग्न रहनु महत्त्वपूर्ण छ। वर्तमान घटनाहरूमा अपडेट रहनुहोस् र प्रशासनका नीतिहरू र कार्यहरू बुझ्नुहोस्।

ज्ञान शक्ति हो, र सूचित रहनुले अधिक प्रभावकारी वकालतको लागि अनुमति दिन्छ। शान्तिपूर्ण विरोध र वकालत प्रयासहरूमा संलग्न हुनुहोस्। तपाईंका मूल्यहरूसँग मेल खाने संगठनहरूमा सामेल हुनुहोस् वा समर्थन गर्नुहोस् र गैर-हिंसात्मक माध्यमबाट परिवर्तनको लागि काम गर्नुहोस्। समुदाय निर्माणमा ध्यान दिनुहोस्। बलियो, सहयोगी समुदायहरू निर्माण गर्नु महत्त्वपूर्ण। तपाईंको मानसिक र भावनात्मक स्वास्थ्यको ख्याल राख्नु महत्त्वपूर्ण छ। तनाव कम गर्ने र कल्याण प्रवर्द्धन गर्ने गतिविधिहरूमा संलग्न हुनुहोस्।

लामो समयसम्मको सक्रियताका लागि स्वस्थ मन र शरीर आवश्यक छ। संवाद र शिक्षा पनि महत्त्वपूर्ण छ। फरक दृष्टिकोण भएका व्यक्तिहरूसँग रचनात्मक संवादमा संलग्न हुनुहोस्। शिक्षा र समझदारीले विभाजनलाई कम् गर्न सक्छ।

नेपाली डायस्पोराको बढ्दो राजनीतिक सक्रियता

अमेरिकाको २०२४ को चुनावमा नेपाली डायस्पोराको ठूलो सहभागिता देखिएको छ। यसले नेपाली डायस्पोरामा राजनीतिक चासो बढ्दै गएको देखाउँछ। बाहिरबाट हेर्दा हामीले कमला ह्यारिसलाई बढी भावनात्मक समर्थन देखाए पनि धेरै नेपाली डायस्पोराले ट्रम्पलाई भोट दिएका छन्।

व्यक्तिगत रूपमा, म अमेरिकी नागरिक होइन। युरोपेली नागरिकको रूपमा, डेमोक्र्याटहरूको एजेन्डा हामीलाई अलि प्रभावकारी लाग्छ। तर, म भने आफ्नो देशको लागि दृढ संकल्पका साथ बलियो नेतृत्वलाई मन पराउँछु। नेपाली डायस्पोराले पनि आफ्ना नेताहरूको राष्ट्रिय दृष्टिकोण बुझ्नुपर्छ। भावनाहरूको केही स्थान छ, तर अन्ततः राष्ट्रको लागि लाभदायक नहुन सक्छ। विश्वव्यापी गाउँको वर्तमान अवधारणामा, मानिसहरू आउँछन् र जान्छन, तर राष्ट्र सधैं शक्तिशाली र सम्मानित रहनुपर्छ।

त्यसैले, हामीले हाम्रो नयाँ घरमा मतदान अधिकार प्रयोग गर्दा शिक्षित हुनुपर्छ। हामीसँग आफ्ना मनपर्ने उम्मेदवारको लागि दृष्टिकोण र एजेन्डा हुन सक्छ, तर यो सार्वजनिक रूपमा देखाउनु र अर्कोलाई घृणा गर्नु राम्रो होइन। समूहवाद सिर्जना गर्नु र नयाँ देशमा अरूको विरुद्ध शक्ति देखाउनु राम्रो होइन। म केही गलत भनिरहेको छैन, तर म चाहन्न कि नेपाली डायस्पोरा कसैको पक्षमा लक्षित बनेर नचिनियोस् र अन्य समूहहरूले घृणा गर्ने समूह नबनोस। केही उदाहरणहरू छन् जहाँ भियतनामीहरूलाई केही राज्यामा घृणा गरिएको थियो र अहिले सम्म भियतनामीहरू त्यो ठाउँमा फर्केर जान सकेका छैनन्। त्यसैले, हाम्रो निर्दोष समुदायलाई यस्तो हुनबाट सतर्क रहन जरुरी छ।

म आशा गर्छु कि अमेरिकामा रहेका हाम्रा समुदाय स्वयंसेवकहरूले मेरो सन्देश बुझ्नुहुनेछ। शिक्षित रहनुहोस्, आफ्नो लोकतान्त्रिक अधिकार व्यक्त गर्नुहोस्, तर दीर्घकालीन संवेदनशीलताको बारेमा पनि ध्यान दिनुहोस्। नेपाली मूलका तपाईंहरु सबै अमेरिकी नागरिक मेरो सुझाव मात्र।

निष्कर्ष

निष्कर्षमा, लोकतन्त्रको सम्मान गर्नु र चुनाव परिणामहरूलाई स्वीकार गर्नु महत्त्वपूर्ण कुरा हो। फरक विचारधारासँग संवाद गरेर समाजमा सकारात्मक परिवर्तन ल्याउन सकिन्छ। स्वस्थ लोकतन्त्र रचनात्मक बहस, स्पष्ट संचार, र कानूनको शासनमा फस्टाउँछ। २०२४ को चुनावले अमेरिकी जनताको इच्छालाई प्रतिबिम्बित गर्यो। अगाडि बढ्दै, नेताहरूलाई जवाफदेही राख्नु र राम्रो भविष्यको लागि सँगै काम गर्नु आवश्यक छ।

सूचित, शान्तिपूर्ण, र दीर्घकालीन प्रयासहरूमा ध्यान केन्द्रित गरेर, समावेशी र न्यायपूर्ण समाज निर्माण गर्ने कोशिस अमेरिकी नागरिक गर्नु पर्छ किन भने “प्रजातंत्र कर्ममा पनि झल्किनु पर्छ कोटमा मात्र होईन। खोलमा मात्र सिमित भएको डेमोक्रेसी बिशेषतामा नरहेको दीर्घकालिन् हुदैन। अबको युगको मानिसले डेमोक्रेसी काममा खोज्छ नाममा होईन”, डा. बाबुराम भट्टराई।

अन्तमा , नव निर्वाचित राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प र उपराष्ट्रपति JD Vance लाई बधाई। भविष्यका लागि शुभकामना। राष्ट्रपति जो बाइडेन र उपराष्ट्रपति कमला ह्यारिसलाई धन्यवाद। आशा छ कि प्रत्येक अमेरिकी नागरिकले अमेरिकालाई फेरि महान बनाउन जिम्मेवारी लिनेछन्। भगवानले अमेरिकी नागरिक र अन्य विश्वव्यापी नागरिकहरूको रक्षा गर्नु हुनेनै छ।

धन्यवाद, जय अमेरिका। जय मनवता।

   🧘‍🎶** जय होस ** ♥️🙏

लेखकको परिचय : डिपि शर्मा मैनाली नेपाली मूलका डच नागरिक हुन् । मैनाली शिक्षा क्षेत्रमा २७ वर्ष समर्पित गरेका छन्। हाल उनी नेदरल्याण्ड्सको द हेग युनिभर्सिटी अफ एप्लाइड साइन्सेसमा सहप्राध्यापक र डेल्फ्ट युनिभर्सिटी अफ टेक्नोलोजीमा प्राध्यापन र अनुसन्धानकर्ताको रूपमा कार्यरत छन्। मैनाली शिक्षा मार्फत सामाजिक परिवर्तनको शक्तिमा विश्वास गर्छन् र विश्वव्यापी मुद्दाहरूमा सक्रिय मानव अधिकार अभियन्ता हुन्। उनी नेपाल, नेपाली साहित्य, संगीत र पूर्वी दर्शनमा कलम चलाउँछन्। साथै, मैनाली सामाजिक अभियन्ता, नेदरल्याण्ड्सको नेपाली भाषी इन्जिनियर्स एसोसिएसनका संस्थापक अध्यक्ष तथा अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली कलाकार समाजको विश्व संजालका सल्लाहकार पनि हुन्।