अर्जुन प्रधान
भुटानको चेमगाङ केन्द्रीय कारागारबाट ३१ वर्ष १० महिनाको कठोर जेल जीवन बिताएका राम बहादुर राई रिहा भएका छन्। राईलाई ५ जुलाई २०२४ मा थिम्पुस्थित चेमगाङ केन्द्रीय कारागारबाट रिहा गरिएको थियो। भुटानी राजबन्दी रिहाइका लागि अन्तर्राष्ट्रिय अभियानका संयोजक राम कार्कीले राईको रिहाइको पुष्टि गरेका छन्।
कार्कीका अनुसार, रिहा भएलगत्तै राई ७ जुलाई २०२४ मा नेपालको बेलडाँगीमा रहेको भुटानी शरणार्थी शिविरमा आएका छन्। ६६ वर्षीय राईलाई १९९२ को राष्ट्रिय सुरक्षा ऐन अन्तर्गत देशद्रोहीको आरोपमा जेल सजाय सुनाइएको थियो। जेलबाट मुक्त भए पनि भुटानी शासकले उनलाई आफ्नो देशमा बस्न अनुमति नदिएपछि उनले नेपालको शरण लिएका छन्।
राईले भुटानी जेलमा लामो समयको यातनाबाट थकित र बिरामी भएको बताएका छन्। “राईलाई उनकी पत्नी लक्ष्मी माया राईको २००९ मा शिविरको झुपडीमा नै मृत्यु भएको थाहा पाउँदा झट्का लाग्यो,” भर्खरै फोनमा राईसँग कुरा गरेका राम कार्कीले भने।
राम बहादुर राईका अनुसार, जेलमा रहेका व्यक्तिहरूको अवस्था अत्यन्तै दयनीय छ, पर्याप्त खाना, औषधि र अन्य सुविधाहरू छैनन्, यद्यपि अहिले शारीरिक यातना छैन। “धम्बेर सिंह पुलामी, गंगाराम ढकाल, नन्दलाल बस्नेत, गोविन्द निरौला र ओमनाथ अधिकारी चेमगाङ्ग केन्द्रीय जेलमा धेरै वर्षदेखि विभिन्न दीर्घकालीन रोगबाट पीडित छन्,” राईले भने। उनले अन्तर्राष्ट्रिय समुदाय सहित हरेक न्यायप्रेमी व्यक्तिलाई उनीहरूको समयमै रिहाइको लागि काम गर्न अपील गरेका छन्।
संयोजक कार्कीले भुटानका राजा र भुटानको शाही सरकारलाई सबै बाँकी राजनीतिक बन्दीहरूलाई सुरक्षित र ढिलाइ नगरी रिहा गर्न निरन्तर अपिल गरेका छन्। साथै, उनले भुटानका सबै राजनीतिक बन्दीहरूलाई मुक्त गर्न र उनीहरूलाई आफ्नो परिवार र प्रियजनहरूसँग शान्ति र स्वतन्त्रतामा जीवन बिताउन अनुमति दिन विश्वभरका भुटानका न्यायप्रेमी मित्रहरू र अन्तर्राष्ट्रिय समुदायलाई पनि अपिल गरेका छन्।
